A primeira vez que vin Juventude em Marcha (Pedro Costa, 2006) non me decatei de que había un flash-back ao pasado de Ventura como obreiro da construción no Portugal da Revolução dos Cravos. Estaba demasiado prendado da súa presenza, da música dos Tubarões, e sobre todo do xeito no que as Fontainhas mutaran en Casal da Boba como para reparar na dislocación temporal que propuña Pedro Costa. Algo debín sospeitar, iso si, cando vin que Lento morría non unha, senón dúas veces, dúas mortes horríbeis que representan tódalas mortes horríbeis de tódolos inmigrantes... 

8-2-1992 no caer da noite a desaparición traza un cuxo que anda escapado do ceo da terra auga na testa unha pota chea de louza amplifica o dioivo cando a imaxe deturpa a realidade o poema non admite engano nin reliquias toda a resistencia non permitirá que volvas auga a través por moita luz que deixaras prendida De Dores Tembrás, en Auga a través (Apiario, 2016) Dende a data que abre este poema de Dores Tembrás1 ata a da filmación d’Os días afogados (Luis Avilés, César Souto, 2016) pasaron máis de vinte anos. Ese día inicial dos noventa remítenos a un momento... 

O cinema de Woody Allen leva nos últimos anos caracterizándose por unha continua revisión. Recordemos que Match Point (2005) non era senón unha volta con transfundo londiniense á trama e conflitos de Delitos y faltas (1989), ou que Si la cosa funciona (2009) contaba cun argumento moi similar ao de Poderosa Afrodita (1995) coa vea cómica de Larry David. O seu último filme, Café Society, toma prestado de Días de radio (1987) a súa coidada ambientación histórica e chiscadelas ao xénero negro clásico de Hollywood, mentres que o tipo de humor e a crítica á maquina... 

O filme comeza, paseniño, en silencio. Coñecemos a Tomasso, o anxo do Carditello. Este granxeiro metido a coidador dun símbolo de Italia, un antigo palacio borbónico, hoxe só habitado polas silvas e visitado polos ladróns. Despois, Pulcinella, outro anxo, este celestial, que agarda nunha cárcere unha tarefa que cumplir. Todo no máis absoluto silencio, deixando que sexan as imaxes as que falen en troques do diálogo. Mais, cando aparece Sarchiapone, o búfalo orfo, atopado e coidado por Tomasso, a voz xorde da escuridade para dar voz a aqueles que nunca son escoitados:... 

“O propósito destas viaxes é recoller as flores, non as herbas”, di Michael Moore nun intre da película. E é que Where To Invade Next (2015) é un exercicio de conciencia para os cidadáns estadounidenses, un test a un sistema que xa se ten probado como incompleto e cuxos erros son evidentes; para os que vivimos á outra beira do Atlántico, quizais é unha visión demasiado inxenua. Nesta última película, o director estadounidense acata as “ordes” dos Xefes do Estado Maior dos Estados Unidos e decide conquistar a vella Europa armado con tan só unha bandeira....