18.ª Mostra Internacional de Cinema Etnográfico: Sección Impropias
Destello Bravío, de Ainhoa Rodríguez
*Un ano máis, en colaboración coa MICE – Mostra Internacional de Cinema Etnográfico, A Cuarta Parede convida á coordinadora da sección Impropias a compartir o proceso de selección das obras que compoñen este programa. Nesta edición, a firma convidada é a cineasta Ainhoa Rodríguez.
O labor era vincular a miña ópera prima, Destello Bravío, con outros dous filmes de mulleres cineastas cos que a miña película dialogase, dous filmes que fosen inspiradores e poderosos. O reto non se me antollaba difícil, xa non só pola cuestión da contemporaneidade e o rururbano; senón, ademais, porque o feito de que as tres fósemos directoras era xa suficiente valor de confederación fílmica nun territorio como o audiovisual onde aínda hoxe resulta proeza selo. As películas elixidas foron Cow, de Andrea Arnold, e Eldorado XXI, de Salomé Lamas.
En Destello Bravío retrataba un pequeno pobo rural en proceso de descomposición demográfica e cultural e radicábame preto das súas mulleres como aquelas que soportan a peor das cargas desa tensión entre o mundo vello tradicional e ese novo mundo globalizado e xentrificado ao redor das cidades. Máis tarde, nesa contorna, eran os animais os que tamén resistían engaiolados, cazados, dominados.
Cow, de Andrea Arnold
Cow, de Andrea Arnold supón non só un achegamento a esa concepción animalista que comeza a abordarse no cine, senón que se sitúa naquel confín que revelaba Silvia Federici, o do “corpo da muller como a última fronteira do capitalismo”. Unha fronteira que a película da directora transcende e dilata centrando nesta ocasión a mercantilización sexual no corpo dunha vaca da industria leiteira. É aquí onde reside o achado e, do mesmo xeito, a concepción xenuinamente feminista do documental. Sen romanticismos nin artificios, pero delicado e certeiro, a través dos ollos desta vaca asistimos á cotiandade da explotación reprodutiva á que é sometida polo feito de ser femia.
En Eldorado XXI, Salomé Lamas elixe estampas co escrutinio dunha exquisita coleccionista que decide as pezas máis valiosas para a súa colección. Recupera o valor do plano ante un mundo onde parece que este estea en desvalorización, e iso é unha transgresión fronte ao contexto de bulimia de imaxes moitas veces baleiradas de contido que vivimos. Así, pola miña banda, parecíame unha aventura para a miña longametraxe convidar o espectador a sentar a contemplar, como cadros de museo, eses planos secuencia estáticos durante tempos máis prolongados que aqueles que a industria do consumo rápido ditamina.
En Eldorado XXI presenciamos a prudente distancia de quen se sabe estranxeira en territorio que non lle pertence, pero coa ferida profunda de quen se ve arrebatada polo que mira; a película abraza aquilo que se ve para ir ao recóndito, o que queda no fóra de campo, e facernos saber que como espectadores temos o don poderoso de mirar máis aló do que se nos mostra. Cine.
Eldorado XXI, de Salomé Lamas
