CANNES DÍA 3: FILLOS DE QUITA E PON

image2

Abriuse a Semana da Crítica con Victoria (Justine Triet, 2016) e Albüm (Mehmet Can Mertoglu, 2016) e resulta curioso comprobar coma estes filmes dialogan, dende aproximacións estéticas moi distintas, con Rester vertical (Alain Guiraudie, 2016) na sección oficial, no que se refire no trato aos fillos. Xa comentamos aquí que o filme do francés vai de mentireiros profesionais que, entre outras cousas, non son quen de facerse cargo da súa paternidade con responsabilidade. As fillas de Emmanuelle Lanfray (excelente esta actriz) en Victoria quedan ao coidado do primeiro que pasa por alí, ante unha nai plenamente centrada no seu traballo, e en intentar xestionar os seus descalabros emocionais. Pero ningún filme é tan importante para comprender estas relacións paterno-filiais como Albüm, que fai disto o centro do seu discurso.

A ópera prima de Mertoglu toma un estilo moi próximo ao do primeiro Yorgos Lanthimos, cun carácter máis performativo, e a súa mesma capacidade alegórica, para falar da autoimposición de moitas parellas de hoxe en día a ter fillos como necesidade para integrarse nunha sociedade que premia ese paso vital. Na película, unha parella adopta un rapaz e intenta agochar de todos os modos que non é natural, creando unha ficción fotográfica que ensinar aos seus (de aí o título) e que hoxe en día poderiamos atopar en moitos muros de Facebook de pais primeirizos. Os fillos como complemento que ensinar ao mundo, como quen mostra o novo televisor que ben de comprar ou o último modelito para a festa de turno. A cinta usa situacións completamente anodinas e comúns, no ámbito familiar e en non lugares, nas que introduce un elemento disonante no seu ton gris, para chamar a atención sobre as actitudes que compoñen esta paternidade de quita e pon, de lucimento social. Este uso non está presente en Rester vertical e Victoria, que falan máis do abandono, aínda que si toca unha das tramas de Ma Loute (Bruno Dumont, 2016) na oficial. En todo caso, esta temática semella algo transversal, que atravesa moitos dos filmes e imprégnaos sen realizar necesariamente enunciados ao respecto.

Victoria, fóra destas apreciacións, é un novo paso na comedia para Justine Triet, que xa sorprendera en 2013 con La bataille de Solférino, na que integraba elementos documentais nunha ficción de familia desestruturada, como a de Victoria. Triet deixa de lado a experimentación narrativa para centrarse na construción da personaxe, nun modelo de comedia romántica á Judd Apatow polo que conta de xeracional, aínda que atopemos tamén vías de comunicación coa Bridget Jones fílmica, versión con estilo. Esta última referencia non é anecdótica, tendo en conta que se a xornalista interpretada por Renée Zellweger é a esencia da clase media británica, a avogada Victoria pode aplicarse o conto no caso galo, como a personaxe de Inma Cuesta en Tres bodas de más (Javier Ruiz Caldera, 2013) podía ser tamén representativa da sociedade española, ou a de Kristen Wiig en Bridesmaids (Paul Feig, 2011) da norteamericana. Son todos filmes que serven moito para psicoanalizarnos, e creo que especialmente importantes para as mulleres polo grao de representatividade sen tópicos que acadan. De todas estas, Victoria cóntase entre as máis divertidas.

Pola súa banda, Dumont entraría máis na tradición dun Javier Fesser, ou na estela da etapa pre-Amélie de Jean-Pierre Jeunet con Ma Loute. Todo é colorido e surrealista na súa interpretación dunha vila costeira preto de Calais en 1910, cunha familia de paisanos e outra aristócrata unidas dramática e brevemente polo amor que se profesan dous dos seus fillos. Un Romeo e Julieta actualizado que fuxe de todo realismo e que se presenta como alegoría con toques fantásticos das apariencias da clase alta respecto dos seus pintorescos súbditos. No medio, unha serie de desaparicións que investigan un par de policías cruzamento dos Hernández e Fernández do Tintín de Hergé e Laurel e Hardy. A comedia slapstick e o cómic son as linguaxes máis próximas dun director que acaba por anular a súa propia película por acumulación de excesos. E o que diciamos dos fillos? Bueno, son fillos de aristócratas e isto é unha caricatura. Non cómpre dicir nada máis, non?

Diamond Island (Davy Chou, 2016)

Diamond Island (Davy Chou, 2016)

Tamén na Semana, presentouse unha das grandes sorpresas do festival, Diamond Island (2016). Davy Chou confirma, logo das súas curtametraxes, ser un digno herdeiro de Apichatpong Weerasethakul e Edwin, cun estilo propio. Un rapaz marcha á cidade traballar na construción, nun lugar chamado Diamond Island, illa obxecto da especulación urbanística, na que conviven a Camboia do futuro, con rañaceos, e as caixas prefabricadas dos obreiros. Neste contraste, a cinta recorda tamén ás visitas ás Tres Gorxas de Jia Zhang-ke, aínda que non son todas asiáticas as referencias de Chou. Nunha elipse con epílogo inesperado, redondea o filme falando, como Woody Allen en Café Society (2016), da melancolía e o autoengano. Polas formas e o espírito, aquí Chou, afincado en París, transpórtanos directamente ao cinema de Mia Hansen-Løve. No camiño, xa lle deu tempo a xogar con pantallas partidas para trasladar o xeito de comunicarse dos mozos polos móbiles; usou vistas aéreas para os movementos na cidade que teñen un aquel a videoxogo, coma se os rapaces conduciran nunha fase da saga Grand Theft Auto; e xogou con xéneros coma o cinema negro ou a ciencia-ficción en contextos comúns de relacións de amizade, familiares e amorosas. Diamond Island é contemporánea, refrescante e xoguetona; a ópera prima dun autor a seguir e, dende logo, a primeira razón pola que xa valeu a pena vir a Cannes.

Comments are closed.