CARLA SIMÓN: “A MIÑA NECESIDADE DE FACER CINE XURDIU DAS HISTORIAS TAN INTENSAS DA MIÑA FAMILIA”

Carla Simón

Estiu 1993, ópera prima da catalá Carla Simón, estreouse a pasada Berlinale sen moito ruído, na sección Generation, destinada ás películas con temática infantil ou xuvenil, e en principio dirixidas a ese público. Revelouse para todos os que puidemos asistir ao primeiro pase, como outras en seccións paralelas, dunha relevancia que a destinaba ao xuízo destes primeiros espectadores a un espazo de máis visibilidade. Ao final a xogada saíulle ben á equipa. O filme sae reforzado do certame alemán tras levar o premio da súa categoría e ser recoñecido ademais coma o mellor debut desta edición. Viaxará en breve a Málaga, e na primavera terá a súa estrea en salas españolas.

Estiu 1993 conta a historia de Frida, unha nena que queda orfa e debe mudarse cos seus tíos de Barcelona a unha vila da Garrocha. Historia íntima dun duelo, na liña das historias persoais que xa contara en curtametraxes como Lipstick (2013) e Las pequeñas cosas (2014), a primeira longametraxe de Simón hule moito aos primeiros traballos de Erice, e destaca por debuxar con sutil intensidade o percorrido psicolóxico da nena, debuxando un contexto que se mostra case tan importante coma o seu contido. Na Berlinale puidemos manter unha breve conversa con ela, que agardamos poida ampliarse no futuro próximo.

Por que precisamente o verán do 93?

Para min era moi importante que fose ese verán porque a película conta a miña historia e ese foi o meu primeiro verán coa miña nova familia. Como retrato de infancia, era moi importante capturar esa época e xeración. Os personaxes séntense moi desta, tanto os pais de Frida como a propia nena ou os avós.

Como foi o proceso de selección para a protagonista Frida ata dar con Laia Artigas?

Moi longo. Levounos ao redor de cinco meses, e a directora de casting, Mireia Juárez, entrevistou a un total de mil nenos para os protagonistas. Nunha primeira ronda eu non acababa de estar cómoda. Era consciente de que estabamos buscando algo moi difícil, unha nena que me representara a min, non tanto fisicamente pero si en esencia. Eu non o vía claro e seguimos buscando. Laia foi a penúltima nena que vimos.

Para min era moi importante que fose urbana e da zona de Barcelona para marcar a diferencia de acento entre unha rapaza de cidade e outra da Garrocha, onde se fala moi pechado. Tamén quería que non estivese afeita ao campo. Por iso o casting foi en Barcelona e arredores e sobre todo en escolas. Non buscabamos nenas de axencias con experiencia, senón que se parecesen aos personaxes que escribira porque así xa tes un pouco de traballo feito.

A película estuda o ámbito das relacións familiares, que é algo que xa estaba presente nas túas curtametraxes previas. É algo no que desexas centrarte?

Si, teño a sorte de ter unha familia moi grande, con moitas historias dentro. Creo que a miña necesidade de facer cine xurdiu das súas vivencias tan intensas. Tamén está o feito de que, ao ter estudado en Londres, alí atópaste rodeado de xente de todas partes e pensas: “que me fai particular?” Tamén botas de menos a túa casa, así que me decatei de que me interesaba falar do próximo, o que coñezo e é importante para min, como a miña familia.

El espíritu de la colmena (Víctor Erice, 1973) é unha das referencias que pareces ter en conta en varias escenas. No sei se hai outras.

A primeira vez que vin El espíritu de la colmena foi nunha pantalla pequena de ordenador e foi un descubrimento absoluto. Dende entón vina moitas veces e tanto esta como Cría cuervos (Carlos Saura, 1976) tívenas moi presentes, non tanto pola narrativa senón por como tratan o contexto. Creo que o fan dunha maneira moi sutil, está aí detrás sen ser moi evidente, pero é fundamental, e iso paréceme moi bonito. Tamén me gusta moito Lucrecia Martel porque creo que ten esta mesma forma moi sutil de contar as cousas, que interactúa moito co espectador. Hai que estar moi atenta para entender ben a película, o espectador ten que encher a trama.

Aquí pasa un pouco o mesmo cun nó de trama que ten que ver coa túa historia persoal e que está moi ligado aos noventa. Trátase dunha posible doenza de Frida, que dificulta aínda máis a súa integración. Realmente non sei como facerche esta pregunta sen botar a perder a experiencia para un espectador que non a vira, así que centrareime noutro aspecto non explicitado, pero tamén moi presente na cinta. É un filme de mulleres, son as activas e as que salvan as situacións. É coma se o home, o suposto novo pai de Frida, que é quen curiosamente ten os vínculos sanguíneos con ela, non estivese presente, mentres a súa parella leva toda a carga.

Eu sempre digo que me sinto máis cómoda escribindo sobre personaxes femininos e sáeme de forma natural ao pensar os guións. Ao final acaban sendo máis complexos. Pero neste caso concreto si que quixen que o pai estivese máis ausente por dous motivos. O primeiro é a dinámica que hai na casa, como se establecen as cargas familiares, digamos, e el está fóra moito tempo. Por outro lado, Frida perdeu unha nai, e o pai xa o perdeu hai tempo; polo que ten lóxica que deba establecer unha relación con esta nova nai, e que ese conflito estea máis presente na película.

E ten en conta que o pai está tamén vivindo o seu propio duelo sen mostralo, porque a película adopta o punto de vista da nena, pero el tamén perdeu unha irmá. O duelo dos adultos non se ensina moito, pero é precisamente pola súa ausencia que podemos percibir que existe.

_________

FOTO: Agustí Argelich

Comments are closed.