PLATAFORMAS VOD: ESTADO DA CUESTIÓN

Seguindo o modelo dos nosos anteriores debates sobre o estado da crítica e os festivais, saímos agora preguntar a varios responsables de plataformas de vídeo baixo demanda como ven o patio, nun sector aínda por definir, con moitas incógnitas, pero polo que pasa sen dúbida boa parte do futuro da exhibición cinematográfica. Eles son Jaume Ripoll, de Filmin; Diego Rodríguez, de Márgenes; Juan Alía, de Filmotech; e Ángel Sánchez, de Play-doc TV. As súas propostas, moi heteroxéneas, poden darnos unhas pistas de por onde pasan as estratexias a aplicar. O debate mantido foi longo, polo que decidimos dividilo en varias entregas para facilitar a lectura. Nesta primeira, preséntanse as liñas de cada plataforma e defínense os seus públicos.

Todas as vosas propostas son moi diferentes, aínda que teñan en común promover un modelo de exhibición alternativo ao tradicional, na sala de cinema e o seu posterior consumo doméstico en formatos físicos. De que necesidades nacen as vosas plataformas e en que creedes que se diferencian deste modelo tradicional? En esencia: Cal é a aposta?

Jaume Ripoll: "Quen? Aqueles cuxos hábitos mutaron (...) os novos cinéfagos, os vellos cinéfilos".

Jaume Ripoll: Romperei o xeo. A aposta? Ofrecer unha alternativa á industria audiovisual que se adapte aos novos consumos do espectador. Como? Ofrecendo aquilo que demandan os novos usuarios. Quen? Aqueles cuxos hábitos mutaron, novos e aqueles que xa non o son tanto que reduciron as súas visitas aos cinemas pero en cambio consomen máis cinema que nunca. Eles, os novos cinéfagos, os vellos cinéfilos. Como o facemos en filmin? Crendo desde o primeiro momento no modelo de tarifa plana (que sexa o xentil espectador que decida que ver) e na multipantalla (que sexa el tamén quen decida onde velo) e nunha política de apoio á versión orixinal, á editorialización do contido, á creación de festivais propios e á colaboración con festivais alleos. Desde onde? Desde unha (non tan) pequena oficina no Eixample en Barcelona coa vontade de crecer e cruzar Pireneos e océanos varios.

Diego Rodríguez: Márgenes xorde dunha frustración acumulada ao longo dos últimos anos. Da constatación das enormes dificultades que teñen películas españolas de calidade para acceder ao público. Xorde ante a flagrante falta de espazos onde exhibir este tipo de obras, a nosa aposta é mostrar o cinema español máis arriscado xurdido nas marxes da industria, apoiado en comisariados específicos e de coidado nos contidos.

Farémolo combinando os contidos gratuítos cos de pago. Como era de esperar, as mostras gratuítas teñen máis visionados que os contidos de pago. Até o momento, o único contido de pago foi o Festival Márgenes, que tiña un prezo moi aceptable (5 euros por ver as 11 películas finalistas). Sabemos que é unha carreira de fondo. Nós apostamos pola convivencia natural entre contidos gratuítos e de pago e polos contidos na rede e nas nosas salas presenciais, como a Cineteca do Matadero, onde estreamos a película El jurado de Virginia García del Pino, que actualmente mostra a súa obra no Espazo web de Márgenes. Márgenes vémolo como unha ferramenta de exhibición, observación, intermediación e promoción especializada en cinema español independente.

Juan Alía: Filmotech.com naceu en marzo de 2007 co fin de ofrecer unha alternativa legal á pirataría e adaptarse aos novos avances tecnolóxicos. A nosa principal diferenza é a nosa especialización no cinema español. Na actualidade dispomos dun amplo catalogo de películas, series, e curtas españolas e iberoamericanas, de estrea ou grandes clásicos, a un prezo moi alcanzable. Ademais, dentro de filmotech.com o usuario poderá atopar noticias, reportaxes e monográficos de actualidade sobre o cinema español.

Por suposto tamén seguimos apostando polos festivais de cinema online, desde onde ofrecemos películas que teñen unha enorme calidade, pero escasa distribución en salas comerciais, de modo que se non fose a través de Internet, non se poderían ver en moitas zonas, onde non contan con circuítos de cinema máis alternativo.

Ángel Sánchez: "Sorprendémonos constantemente polo heteroxéneo que pode chegar a ser o público".

Ángel Sánchez: Play-Doc TV só leva en marcha uns meses e digamos que xorde da mesma necesidade pola que hai case 10 anos puxemos en marcha Play-Doc Festival Internacional de Documentais, isto é, dar visibilidade a un tipo de cinema que practicamente non atopa espazos de exhibición, que habita á marxe dos mercados e que, desde o noso punto de vista, conta cunha enorme capacidade de emocionar e de seducir a unha audiencia ampla e heteroxénea. Esta é unha reflexión á que chegamos despois dunha década de festival, polo que xa pasaron máis de 40.000 espectadores en sala, e todo iso desde a máis absoluta periferia, desde unha pequena vila nunha esquiniña de Galicia, sede do festival.

Como podedes imaxinar, os nosos recursos son limitados e a nosa estrutura é moi pequena; basicamente somos dúas persoas as que asumimos con entusiasmo e moito esforzo a maior parte das tarefas.

Play-Doc TV é un servizo de VOD por subscrición que ofrecemos a través R, o operador galego de comunicación por fibra óptica, por tanto Play-Doc TV só é accesible para os clientes de R Televisión e só na área de Galicia. Non é un servizo online (de momento..?).

A subscrición a Play-Doc TV é de pago (aínda que actualmente é gratuíta durante o período de lanzamento) cunha cota fixa mensual fóra de certos produtos que eventualmente se cobren como extras.

Nesta fase de lanzamento ofrecemos unha selección de ao redor de 70 títulos que imos ampliando cada mes. A programación desta ‘canle’ segue as liñas básicas do Play-Doc Festival e unha parte importante dos seus contidos son documentais que participaron no festival, que complementamos con outros títulos, así como ciclos especiais e retrospectivas dedicadas a recoñecidos cineastas.

Todos coincidides nunha cuestión. Resaltades a creación destas plataformas para satisfacer unha demanda insatisfeita do voso público. Dada a heteroxeneidade deste grupo, pregúntome até que punto ese público fragmentouse, e se se crearán plataformas moi especializadas; ou se vai haber grandes contedores que substitúan ou complementen ao cinema tradicional. Que pensades?

JR: Está (como case todo no mercado no que nos atopamos) por ver. Un escenario natural sería aquel no que cohabitasen plataformas comerciais (Wuaki) e especializadas (en cinema de autor filmin, en novos nomes do noso cinema máis autoral Plat/Márgenes, en documental Play-doc e nun arquivo do cinema español Filmotech). O problema? O pastel segue sendo demasiado pequeno e o que agora temos son fungallas, queda esperar que co noso traballo, unha mercadotecnia adecuada e a evolución tecnolóxica e de catálogo dos próximos meses, a madalena devirá pastel e o éxito (e non só a supervivencia) dos nosos proxectos estará garantida.

O mellor escenario posible? Unha tarifa plana modular que permita acceder a unha ou varias destas plataformas. AOL s.XXI

Diego Rodríguez: "Evolución tecnolóxica, control da piratería desmedida, promoción e compromiso das institucións. Catro elementos para que se vexa todo doutra cor nun futuro".

DR: Nós particularmente non sabemos por onde vén o futuro, pero si sabemos que o que nos interesa, e é polo que vimos apostando desde hai 14 anos co nacemento de VISUAL Cine Novísimo, orixe do Espacio Márgenes, que é a visibilización do talento deste país, que é moito e moi descoñecido. Non pretendemos que sexa un público especializado, pretendemos que sexa un espazo onde o público saiba que atopará cinema español de vangarda.

O filtro polo que deben pasar as películas que saltan un pouco por enriba da norma para acceder ao público é cada vez é máis estreito. De cando en vez, prodúcese o milagre e cóanse nas nosas pantallas obras de cineastas como Albert Serra, Isaki Lacuesta, Jaime Rosales, Javier Rebollo, Judith Colell, Marc Recha, Mercedes Álvarez… Con todo, a grande maioría destas obras adoita permanecer moi invisibilizadas e falamos de autores fundamentais como Alberto Morais, Alfonso Amador, Andrés Duque, Ángel Santos Touza, Arantxa Aguirre, Beatriz Minguez de Molina, Carla Subirana, Carlos Serrano Azcona, Colectivo Los Hijos, Carlo Pardial, Daniel V. Villamediana, Elías León Siminiani, Eloy Enciso, Fran Ruvira, Ion de Sosa, Jorge Caballero, José María de Orbe, Juan Cavestany, Lluís Escartín, Lluís Galter, Lois Patiño, María Cañas, Óliver Laxe, Óskar Alegría, Pedro Aguilera, Pela del Álamo, Sergio Oksman, Silvia Rey, Víctor Iriarte, Víctor Moreno, Virginia García del Pino ou Xurxo Chirro, por citar algúns. Temos que facer que cheguen ao publico, ás grandes minorías.

Todas as plataformas que estamos a debater nesta charla son as grandes aliadas da pluralidade neste país, téñoo claro. O futuro xa se verá, pero o presente ten algo de heroico e quixotesco. Non entendo que alguén estea nun proxecto de cinema de autor se non é por verdadeira paixón. Porque a curto-medio prazo será de todo menos un negocio. Pero non hai présa. Evolución tecnolóxica, control da pirataría desmedida, promoción e compromiso das institucións. Catro elementos para que se vexa todo doutra cor nun futuro.

Moitos autores como Siminiani, por pór un exemplo, no momento que se lles dá unha xanela de exhibición, demostran que teñen un público enorme, a súa película Mapa funciono moi ben nos Renoir, en filmin foi das máis vistas, que me corrixa Jaume… E a retrospectiva de Márgenes da súa obra “Antes de Mapa” tivo miles de visitas, xa que estivemos meses apoiando a súa estrea con distintas actividades. É fundamental un proceso de alfabetización audiovisual e de compromiso cos contidos de calidade. Esta película é un exemplo claro. Apostemos por máis maneiras de ver o mundo, que está a cambiar moito. E moi rápido.

Juan Alía: "Consúmese máis cinema que nunca. Internet é unha ventá complementaria".

JA: Vivimos nunha sociedade na que a tecnoloxía avanza a pasos axigantados -maior ancho de banda, televisores con conexión a internet, novos dispositivos móbiles- e na que se consome máis cinema que nunca. Internet é unha xanela complementaria que está ao alcance de todo o mundo e ofrece unha grande oportunidade de acceder a todo tipo de estreas, xéneros e autores.

Sempre vai existir un tipo de público interesado nun cinema comercial, de autor, documental ou cinema español. O que vai esixir é calidade, sinxeleza e un amplo catálogo ao mellor prezo.

Para asegurar o éxito dos nosos proxectos é necesario darnos a coñecer e competir nun mercado regulado.

AS: En canto á fragmentación do público temos as nosas reservas, a nosa pequena experiencia dinos que resulta complicado determinar cal pode ser a túa potencial audiencia. Sorprendémonos constantemente polo heteroxéneo que pode chegar a ser o público que se interesa polos contidos que programamos. Tampouco me atrevo a aventurar que é o que vai ocorrer pero si cremos que apostando pola calidade, accesibilidade e a personalidade teremos moito gañado.

Ao noso parecer é moi importante ter unha liña o máis definida posible e ofrecer unha proposta recoñecible para que quen acceda á túa plataforma saiba que tipo de cinema vai atopar… É por iso que entendemos que, ademais de por suposto sacar o mellor rendemento posible á tecnoloxía e ofrecer unha proposta recoñecible, é moi importante saber realizar unha “boa” programación. Ante a masiva oferta, cremos que moito público o que busca son espazos con criterio que teñan rigor na selección dos seus contidos. Calidade por encima de cantidade e por que non dicilo, tamén certa exclusividade.

Coincido con Juan na necesidade de mellorar a nosa capacidade de darnos a coñecer, aí nós atopamos un dos nosos grandes retos e fraxilidades (entre outras moitas cousas, pola falta de recursos).

Doutra banda, por suposto que pelexamos pola rendibilidade do noso proxecto, algo que cremos que é perfectamente compatible co principal impulso que nos move que, coincidindo con Diego, é o de dar visibilidade a un tipo de cinema que hoxe non a ten e sen dúbida merécea.