Procesos #8 – Low Life, prima della rivoluzione

Non é habitual nesta sección explicar a proposta (isto é, falar das pegadas autorais de cada realizador/a a partires dun xogo en vídeo coas súas formas), pois entendemos que o lector saberá decodificar o exercicio. Porén, este é un caso especial, ao tratarse da primeira vez que contamos cun tándem artístico, que ademais non é galego. Non hai a entrevista habitual, e si unha crítica que pretende defender un filme polo xeral deostado e que dende A Cuarta Parede consideramos esencial e valente.

O vídeo que se mostra non pretende tanto copiar escenas de Low Life (aínda que conversas na cama ten varias), como documentar (dende a ficción) o proceso creativo de Klotz e Perceval, parella en continua e complementaria disputa verbal, da que nacen as súas películas. Cómpre sinalar que a peza está dividida en dúas partes, unha primeira que fala de como percibiron eles a recepción do filme en Xixón horas despois do seu primeiro pase; e unha segunda que se mete de cheo en Cerémonie, a que será a súa próxima cinta, co-producida por Paco Poch e que será parcialmente rodada en Barcelona.

Os cortes do vídeo son brutos, resultado dunha escasa planificación. Gravamos todo en 40 minutos, no ritmo frenético dun festival, no que eles decidiron implicarse ao cento por cento coa proposta. Quero agradecer dende aquí a súa xenerosidade. Só espero que as súas verbas, os momentos de intimidade que desprende o vídeo, saiban compensar a deficiencia técnica dun traballo que me gustaría ter resolto con máis mimo polo respecto que lle teño aos cineastas e ao lector. En definitiva, espero que vos guste.

Víctor Paz Morandeira

__________

O impreciso, o indeterminado, non é, tampouco no campo da invención, o falso. Pode ser inexacto, pero non debe ser insincero. Unha afirmación –imprecisa, pero non falsa- pódese ir explicando frase por frase, ata que finalmente se achumba e cae no centro. Pero se unha afirmación comeza cunha mentira, haina que ir apuntalando con novas mentiras, ata que finalmente todo o edificio se derruba”.

Ernst Jünger, Eumeswil

Aquel que posúe a túa necesidade, contrólate, explótate e, quizais, escravícete, malia calquera lexislación que o prohiba […]. O establecemento da liberdade realizarase na medida en que o home se faga dono das súas propias necesidades e as teña sagradamente aseguradas”.

Muammar el Gadafi, O Libro Verde

Low Life é un filme que está cheo de esperanza”

Nicolas Klotz

I have always thought about

Staying here and going out

Tonight I should have stayed at home

Playing with my pleasure zone

He has always been so strange

I’d often thought he was deranged

Pretending not to see his gun

I said let’s go out and have some fun.

I know you know

We believe in a land of love

I know you know

We believe in a land of love”

New Order, canción “The Perfect Kiss”, disco Low-Life.

O éxito e prestixio xerados a partires de La cuestión humana (2007) deixou nunha afortunada situación –preludio dun novo capítulo de liberdade de elección na súa firme traxectoria- ao cine suxerinte, comprometido e radical da parella de creadores francesa Nicolas KlotzElisabeth Perceval. E mesmo antes de alcanzar a longametraxe Low Life (2011), máis que merecedora dunhas breves liñas como aproximación, asistimos a un singular proceso de crecemento do proxecto a través do esbozo –entre outras cousas, diario de traballo- Trailer vivant, unha colaboración constituída por diversos segmentos -xunto a Santiago Fillol– que amosaba intrigantes filiacións.

Os Klotz únense á súa persoal mobilización a modo de mirada sobre o outro excluído desde a “Triloxía dos Tempos Modernos”, conformada por Paria (2000), La blessure (2005) e La cuestión humana. Filmados entre decembro de 1999 e marzo de 2006, aparecen como tres momentos que acreditan a ameaza á memoria da humanidade, a significativa represión, unha época sombría que convén analizar. Na primeira delas retratan as tráxicas feridas do pasado que regresan en forma de exclusión social establecendo unha sorte de humanismo feroz. En La blessure emerxe a visibilidade dos corpos, dos xestos, rostros e temporalidades ocultos para a sociedade nun relato capaz de amosar as consecuencias inmediatas dos abusos e a rapacidade da nosa contorna, amalgama que alcanza a coñecida correspondencia entre nazismo e capitalismo, os lazos indisolubles dos tempos pasado e presente, en La cuestión humana.

Filme hipnótico, tóxico, íntimo, elíptico, dinámico, insomne, secreto, musical, nas sucesivas capas de estilización de Low Life, adquiren forza varios elementos preclaros. A escritura fílmica e unha coidada e depurada posta en escena nútrense dos mecanismos de declamación enmarcados nunha delicada coreografía de corpos e movementos, unha ocupación de encadres e espazos en paralelo ao relato político ideado. Klotz e Perceval argallan tramas e subtramas –do enfrontamento ao inicio coa policía nunha okupa de Lyon á xenial conxura máxica dos africanos pasando polo vértice amoroso do grupo de resistentes Carmen, Hussain e Charles- na procura dunha revelación, un cruce entre as artes do distanciamento e a empatía, unha particular relación entre o real e o material ficticio: a situación presente de guerra civil, a constatación das políticas contemporáneas escenificada no conflito –complexo, turbio- entre clases, as ramificacións derivadas dun tecido social polo que circulan novos modos de revolta en oposición a vellas (malia renovadas) estratexias de opresión, pegadas necesariamente a un antídoto ou alivio momentáneo, a súa plasmación en modos de representación (e de comunidade) proteicos, diferentes. O modelo hexemónico industrial é dobremente cuestionado, a biopolítica acondicionada por vía antinaturalista, o romantismo preservado en medio do caos, a experiencia estética chamada a reinventarse.

Os autores poderían ter elaborado unha prolongación (máis comprometida e ideoloxizada, sen restar poesía) de Les amants réguliers –ou, por suposto, da banal Soñadores-, pero non o fan. Coa singular referencia de Jacques Tourneur e resonancias d’El diablo probablemente, o filme, un artefacto tan irregular como fascinante, decide adoptar os modos e ritmos da propia revolución, da desesperación á monotonía, do sentido lúdico ao movemento continuo, da ira ás agudas formas de resistencia, un elocuente vagabundeo polas tipoloxías da identidade posmoderna, reconstrución dunha idade e unha época que fai da figura do zombi e da idea dunha guerrilla vudú rendible e proveitosa metáfora.

As características predominantes dun sistema transgresor de dereitos e indutor de cansanzos, enmarcado nun contexto globalizador en plena efervescencia tecnolóxica, impregnan a historia. Fronte a verbas tan inalterables como tradicionais no seu carácter macabro (colonialismo, inmigración, a represión exemplificada nos diversos graos de actuación das autoridades, na súa obsesiva tentativa de restablecer a orde,…), xorde un glosario de sensacións e pousos temáticos estimulante: okupación (delito ou dereito?), expresión de xuventude, coralidade estilizada, retornos a maneiras arcaicas de axitación sociocultural (maldición, conspiración, comunidade). A aproximación a universos reducidos, microcosmos pechados (non sempre de xeito voluntario), subterráneos ou periféricos (migrantes, estudantes, okupas, militantes) ou de pretensión hexemónica (os executivos da corporación petroquímica de La cuestión humana) permite aos Klotz percibir e transmitir o calibre do desastre, a precarización, a demonización do outro e o desdén polo activismo, os moi diversos encerros e as omnipresentes cámaras, as fauces da industria da seguridade ou os aparatos de control.

Fronte a unha progresía en conxunto volátil, morna e/ou adormecida, fronte ao alucinante descoñecemento destes mundos por parte das instancias socioculturais mesmas, baixan as augas revoltas dun filme acusado de naif, poderoso exemplo de fusión de cine político, relato amoroso e conto fantástico. Ou de como harmonizar filosofía, preocupación moral, necesidade de acción política e plasmación poética liberándose dunha carga macrohistórica (o perenne maio do 68), demolida por experiencias radicais, microhistorias (a amorosa entre Carmen e Hussain, o poeta afgano sen papeis, e a dos migrantes convertidos en xusticeiros) puntuadas por unha sagaz, ben pertinente, banda sonora, acordes electrónicos activadores de sagas modernas.

 

Comments are closed.