RENOIR, de Gilles Bourdos

Renoir Vs. Renoir

Nos días da Primeira Guerra Mundial, un ancián move un pincel entre os seus dedos artríticos baixo a etérea luz da campiña francesa. A vila é Cagnes-sur-mer, situada na Costa Azul, e o ancián non é outro que Pierre-Auguste Renoir. O mestre impresionista loita por non perder o seu espírito creativo fronte á súa doenza, ao falecemento da súa amada esposa Aline e á marcha da súa principal musa, Gabrielle Renard, mentres que os seus dous fillos maiores, Pierre e Jean, combaten nas tricheiras cun destino incerto. Neste panorama desolador, unha moza rubia, de nome Andrée Heuschling, entra na casa do pintor para converterse na súa derradeira modelo. Este personaxe será a peza que permita desencaixar o quebracabezas de paixóns contidas que compoñen Renoir (Gilles Bourdos, 2012), un biopic que reconstrúe os últimos anos do pintor e os primeiros do seu fillo cineasta.

A biografía é un xénero no que traballaron nos últimos anos numerosos cineastas europeos con resultados desiguais, e do que Gilles Bourdos saíu arestora máis ou menos airoso. En troques de centrarse nas eminentes carreiras do pai (pintor) e do fillo (cineasta), o realizador francés prefire diseccionar a paisaxe íntima da familia Renoir a partir da chegada de Andrée, quen anos despois se convertería baixo o nome de Catherine Hessling na intérprete principal dos primeiros filmes de Jean. Esta reivindicación dunha actriz xa esquencida é o detalle máis orixinal dunha trama demasiado previsíbel (porque obviamente son ‘feitos reais’), na que Bourdos emprega algunhas ‘licenzas’ para enfeitar a historia, como situar a acción en 1915, cando en realidade a moza Heuschling non comezou a traballar para Renoir pai até 1917.

Esa falta de rigor e de intensidade dramática compénsase cunhas boas interpretacións pola banda do trío protagonista: a mellor é, como non podería ser doutro xeito, a do ancián Renoir a cargo de Michel Bouquet, curtido como secundario de luxo ás ordes de Abel Gance, François Truffaut e Claude Chabrol, entroutros. Igual que na súa interpretación de François Mitterrand en Le promeneur du Champ-de-Mars (Robert Guédiguian, 2004), o veterano actor francés transmútase no pintor impresionista para facer de cada frase unha sentenza, incluída a célebre “a dor pasa, a beleza permanece”. Fronte a el, Christa Theret, que encarna a Andrée Heuschling, e Vincent Rottiers, que fai o propio con Jean Renoir, ofrecen unha destacábel réplica contrapondo a súa joie de vivre á senectude de Auguste Renoir: Theret compón un personaxe feminino sensual e desinhibido que atraerá por igual a pai e fillo, mentres que Rottiers resulta algo menos críbel por mor da súa escasa semellanza co auténtico Renoir.

O filme adopta un ton pausado que se recrea nos longos silencios e na plasticidad dunhas imaxes que van conducindo ao espectador, coma se estivese nunha galería de arte, até o esperado e evidente final. Neste sentido, cómpre salientar o labor do director de fotografía Mark Ping-Bin Lee, coñecido polos seus traballos no cinema asiático, como In the Mood for Love (Wong Kar-wai, 2000) ou The Puppetmaster (Hou Hsiao-Hsien, 1993). As súas imaxes, canda a música de Alexandre Desplat, trasladan ao espectador a ese recuncho da Costa Azul onde unha arte nace a partir das cinzas doutro.

Bourdos recrea en Renoir unha magnífica paleta de cores para o deleite visual do público, malia descoidar o seu argumento: algunhas tramas semellan a medias, como a de Claude (‘Coco’) Renoir, o fillo pequeno do pintor, un personaxe que se presenta como un outsider que vén de ficar orfo de nai e ve á nova modelo como unha intrusa que o arredará aínda máis das atencións de seu pai e irmán. Probabelmente, Bourdos pretendía reflectir no pequeno ‘Coco’ os medos do Renoir ancián (soidade, illamento, separación), mais a súa historia non remata de callar. Unha mágoa, porque a semellanza entre o personaxe real e o intérprete Thomas Doret -o cativo de Le gamin au vélo (Luc e Jean-Pierre Dardenne, 2011)-, así como a súa máis que correcta actuación, poderían ser o cuarto alicerce dun filme fermoso coma un cadro que non chegou a xerar unha ‘grande ilusión’. 

Comments are closed.