COMOARA, de Corneliu Porumboiu

comoara1

Ao invocar á Nova Ola Rumana, un dos movementos máis puxantes e identificables dos últimos anos dentro do cinema global, téndese a pensar nuns rasgos formais e temáticos case inamobibles. En efecto, a revisión histórica e o atasco social que produciu no país a herencia comunista atravesan as filmografías xa non só dos Cristi Puiu, Cristian Mungiu o Radu Muntean, senon tamén dos primeiros cineastas que comezan a asomar baixo a sombra desta brillante xeración, criada no audiovisual á luz da caída do réxime. Sen desprezar esa perpetua volta sobre preocupacións similares, que unha década despois da Palme d’Or a 4 luni, 3 săptămâni și 2 zile (Cristian Mungiu, 2007) xa creou un selo con xustiza e ecos en outras cinematografías, o máis interesante deste movemento segue a ser comprobar como moitos dos seus representantes prolongan os seus descubrimentos autorais alén do mero retrato sociopolítico, brindando co tempo obras cada vez máis estilizadas e plenas.

No caso de Corneliu Porumboiu, outro dos principais abanderados da causa, esta continua reinvención non podería estar a ser máis consecuente cos seus preceptos. Despois da magnífica Al doilea joc (The second game, 2014), na que se atrevía a proxectar a retransmisión íntegra dun partido de fútbol cara terreos inimaxinables por medio do diálogo superposto, con Comoara (2016) consumou a volta a unha idea narrativa máis clásica, pero non por isto exenta de búsqueda lingüística. Como nas obras previas do cineasta, a palabra e o son preséntanse como elementos clave dentro dunha posta en escena rigorosa e, en apariencia, tamén fría e allea. Na primeira secuencia, un pai mantén co seu fillo unha conversación banal, na que o pequeno saca a relucir o seu enfado por recollelo tarde do colexio. Grazas a á súa coidadosa talla, o tramo final presentará resonancias deste intercambio de apertura, que en realidade amosa ao pai como un antiheroe case arquetípico dentro do relato social e se cuestiona a posibilidade da súa rendición aos ollos do neno.

En outras moitas cousas, Comoara pode ser entendida como unha película arredor da transmisión oral e as súas consecuencias, seguindo a liña das reflexións sobre a incomunicación propostas en obras anteriores coma Politist, adjectiv (Police, adjective, 2009). A historia dun home anodino, economicamente apurado e seducido pola idea de desenterrar xunto ao seu veciño un vello tesouro da era comunista que spostamente xace no chan dunha finca, preséntase servida en sostidos planos fixos conversacionais, carentes de acompañamento musical e nos que cada movemento de cámara cobra pleno sentido narrativo. En tal aventura mundana, ubicada nun vello caserón que agocha a historia mesma do país dos antigos réximes, aos uqe se alude con sorna en moitos dos diálogos. Porumboiu dilata o tempo da búsqueda, nunha larguísima secuencia central, e enfréntanos á dúbida de se os rumores serán certos ou só unha máis das lendas que alimentou a transmisión entre xeracións distantes.

comoara2

Pero a principal clave para desentrañar Comoara, tan cargada de lecturas e matices como é habitual no cineasta de Vaslui, atópase no seu fermoso desenlace. A figura paterna, ata entón gris a ollos do neno, toma a rendas do relato mundano e tranfórmao nun conto, emulando ao Robin Hood das súas lecturas nocturnas. Con este xiro luminoso, Porumboiu non só engade uns titnes fabulescos inéditos na súa obra, senón que volve a plantexar a súa capacidade para evocar imaxes e memorias dispares grazas á palabra. Ao transformar en fantasía a mediocre realidade e elevar a súa cámara cara a luz do ceo, revela a pirueta que a súa sobriedade sempre parece ter logrado camuflar: como tantos outros autores coetáneos, e cunha singular precisión no seu caso, está edificando as imaxes do seu presente sobre a certeza de que o pasado coletivo permanece soterrado na súa superficie. Aquí trátase dese misterior cuxo contido final pode mutar a conveniencia da mirada infantil, unha que se nos parece convidar a asimilar.

Non hai artigos relacionados.

Comments are closed.