BELLA E PERDUTA, de Pietro Marcello
O filme comeza, paseniño, en silencio. Coñecemos a Tomasso, o anxo do Carditello. Este granxeiro metido a coidador dun símbolo de Italia, un antigo palacio borbónico, hoxe só habitado polas silvas e visitado polos ladróns. Despois, Pulcinella, outro anxo, este celestial, que agarda nunha cárcere unha tarefa que cumplir. Todo no máis absoluto silencio, deixando que sexan as imaxes as que falen en troques do diálogo. Mais, cando aparece Sarchiapone, o búfalo orfo, atopado e coidado por Tomasso, a voz xorde da escuridade para dar voz a aqueles que nunca son escoitados: os animais.
Pode semellar estraña unha introdución coma esta para un filme, pero Bella e Perduta (2015, Pietro Marcello) non é só un filme: é unha fábula, é poesía. A súa narración non é convencional, e, precisamente por fuxir dos formatos clásicos, consegue cargarse dunha poderosa beleza que move ao espectador por páramos descoñecidos. Cun guión que non estaba definido, como o director ten explicado, e coa súbita morte de Tomasso no medio da rodaxe, o filme tivo que reinventarse ao igual que Sarchiapone terá que reinventarse na súa fuxida.
Porén, Tomasso impregna toda a película aportando o toque real a esta fábula. Acompaña a viaxe de Pulcinella e Sarchiapone apuntando os escenarios reais que describen unha sociedade hastiada que defende á Camorra por diante do Estado. “Agora o palacio pertence ao goberno. Ves? Ata puxeron unha bandeira”, comenta o encargado de coidar o Palacio de Carditello trala morte de Tomasso. Unha frase inocente, pero cuxa potencia visual resume unha actitude que cada vez nos contaxia máis. A compostura, a apariencia, como se nos ve… pero, como nos vemos?
Pietro Marcello debúxanos, aos humanos, como monstros. Seres case sen escrúpulos dispostos a desvalixar un símbolo da historia como o Palacio de Carditello, dispostos a cociñar ao búfalo que Tomasso quería salvar no seu cabodano: seres animais. E, os animais, pola contra, son os máis humanos, os máis sentimentais e arraigados á sociedade. Nese recordo que ten Sarchiapone do seu amo morto hai máis humanidade que na Italia que filma Pietro Marcello.
A aposta do director é dura ao comezo. Os primeiros minutos, non vou ser eu quen o negue, fanse pesados e lentos; porén un non se pode embarcar nunha viaxe espiritual de forma apresurada. É preciso notar o tempo pasar polo corpo dun mesmo, relaxarse e porse na pel de Sarchiapone, ese búfalo que, sabendo que debe seguir a Pulcinella na súa travesía cara a salvación, deitase nun campo cheo de flores. Un búfalo que encarna o fatalismo daquel que foxe, cheo de esperanzas, cara un destino que o agarda en calquera lugar: un sino xa decidido por aqueles que non se poñen na pel do animal.
Bella e Perduta mestura documental con ficción co que semellan imaxes de arquivo. Arriscada na aposta formal e fermosa na estética, a obra de Pietro Marcello é coma unha brisa de aire fresco, non só no cine tradicional, senón no propio cinema independiente. Ás veces, o máis arriscado e a orixinalidade consiste, non en filmar ao animal, senon filmar coma o animal: filmar o seu punto de vista, a súa ollada ante un mundo no que as súas decisións foron tomadas por el.